Amsterdam toeristenstad, of woon- werk- bezoekersstad ?
Bezoekersstromen 2015 op basis van 500.000 foto’s van toeristen op Flickr (Sander van der Drift)
Onder de titel Schrokop Toerisme, of Stad in Balans? waren voor de bewonersraad twee sprekers uitgenodigd: Stephen Hodes en Jeroen Slot. Stephen Hodes is directeur LAgroup, gespecialiseerd in recreatie en toerisme. Jeroen Slot is hoofd onderzoek OIS (Onderzoek, Informatie en Statistiek Amsterdam). Beiden gaven elk een presentatie van hun visie op de toekomst van de binnenstad van Amsterdam.
Drukte
Jeroen Slot toonde cijfers die wijzen op de onvermijdelijke toename van toeristische drukte in het Centrum van Amsterdam en het falende spreidingsbeleid. De werkgelegenheid in de toeristische sector is ondanks de toename van het toerisme gelijk gebleven. Dezelfde medewerkers bedienen gewoon meer toeristen. Steeds minder winkels voor Amsterdammers en veel meer voor de toerist. Ook horeca wordt steeds meer. De invloed van AirBnB/toerisme op het wonen, met name in het centrum, raakt in een stroomversnelling. Resultaat een dalende buurttevredenheid in Centrum. Het gaat niet over dagelijkse ergernissen, maar om de stad die je wil zijn. Bekijk hier de presentatie van Jeroen Slot
De druk van de drukte
Ook Stephen Hodes liet een cijfermatig toekomstperspectief zien van toename van toeristen de komende 20 jaar. Terwijl de bevolkingsgroei in Europa afneemt, blijft het toerisme groeien. Oorzaak AirBnB 1750% in 4 jaar en 250% toename van riviercruisepassagiers in 12 jaar tegen over zeecruisepassagiers met “maar” 44% (in 12 jaar). Het aantal inwoners van Amsterdam loopt maar langzaam op. Bekijk hier de presentatie van Stephen Hodes
Het is niet de vraag of er een kantelpunt komt, maar wanneer!
Stephen Hodes geeft aan dat gestuurd kan worden op het soort toerist dat naar Amsterdam komt. Bijvoorbeeld door het weren van cruiseschepen, riviercruises en touringcars te verbieden wordt het voor toeristen die in grote groepen reizen, moeilijker om de stad te bereiken. Hierdoor komen er relatief meer individuele toeristen. Hij raadt een Deltaplan aan om de tsunami aan toeristen, die ons te wachten staat aan te kunnen. Hij maakt deel uit van de ‘burgerdenktank’, die zal komen met twaalf (radicale) oplossingen op zes deelonderwerpen. Hij geeft drie voorbeelden:
- Het instellen van een platform met alle partijen, ook de toeristenbranche zelf.
- Een totale hotelstop voor de hele metropoolregio Amsterdam. Ook een stop op alle AirBnB-platforms. Als een platform hieraan niet wil deelnemen, wordt het verboden.
- Elke toerist betaalt (ongeacht het aantal overnachtingen) eenmalig 20€ als bijdrage in een investering in leefbare buurten.
Discussie
In het overleg met elkaar zegt Stephen Hodes dat het bestedingspatroon van de Amsterdammer zich meer en meer van het Centrum afwendt. Gezocht wordt in oplossingen zoals: hotels verplichten tot een buurtbijdrage (zoals bijvoorbeeld het Volkshotel in de Wibautstraat en het Double Tree Hilton Hotel op het Oosterdokseiland al doen). Bewoners moeten het Deltaplan waarmaken met behulp van gelijkgezinde groepen, zoals de Huurdersvereniging Amsterdam. Stephen Hodes meldt dat het platform ‘Stadsforum’ recent een ‘Masterplan 2036’ heeft gepresenteerd met vergelijkbare radicale aanbevelingen. Wethouder Van der Burg bleek hier niet erg voor open te staan. Hodes ziet als enige oplossing een grootschalige buurtopstand.
Jeroen Slot raadt aan selectief te zijn in dit protest. Een kleinschalig protest is an sich kansloos. Hij raadt aan sterke relaties te vormen met de lokale overheid (Bestuurscommissie Centrum en Gemeenteraad) en met allerlei belangengroepen. Informatie is macht. Maar buitenlandse steden laten zien hoe complex de situatie is en hoe onvermogend politici in het algemeen zijn. De overheid is bovendien geneigd het iedereen naar de zin te willen maken.
Bewoners worden de dupe, zoals nu de bewoners van de Valkenburgerstraat, waar meer en meer touringcars doorheen rijden. Met meerdere buurten tegelijk actie voeren; samen staan we sterker. Belangrijk is, ook jongeren bij de protesten te betrekken, bijvoorbeeld door kunstenaars zich te laten uiten bij protestacties. Dit is ook effectiever naar de media toe.
Conclusie
De gespreksleider vat de discussie samen. Er komt een toeristentsunami op ons af. Die is tamelijk onafwendbaar. Er zijn drastische maatregelen nodig. En er zijn collectieve bewonersacties nodig om het stadsbestuur in beweging te brengen. Stephen Hodes nodigt iedereen uit om met hem te brainstormen over oplossingen. Neem dan wel twee mensen mee van onder de 30 jaar (draagvlak). De Werkgroep Leefbaarheid gaat hiermee aan de slag. Ook Wijkcentrum d’Oude Stadt kan verbinding brengen voor hele stad (als buurt ben je te klein).
Bijlagen
- Interview met Stephen Hodes ‘Deltaplan toerisme nodig’
- Gesprek met Stephen Hodes DISNEYLAND AMSTERDAM
- Hotel Amsterdam Verslag OIS-symposium 2016
- Flyer
Stad-Forum presenteert ‘tien radicale veranderingen voor de Amsterdamse binnenstad’:
- Bouw in de binnenstad vijfduizend betaalbare woningen voor oudere Amsterdammers en internationale kenniswerkers
- Leg doorgaande fietsstraten aan, zodat er eindelijk goede oost-westverbindingen ontstaan
- Maak de voetganger nummer een in het grootste deel van de binnenstad, fietsers en automobilisten zijn daar te gast
- Reserveer grote gebouwen in de binnenstad voor de kenniseconomie en bouw nieuwe kantoren waar plaats is
- Draai de gaskraan dicht en geeft buurten de ruimte hun eigen energie op te wekken
- Laat elke verblijfstoerist tien euro betalen en stop dat geld in een fonds voor de 70 buurten van de binnenstad
- Stop onmiddellijk met de bouw van nieuwe hotels in de hele stad én de rest van de Amsterdamse regio
- Haal de trams uit de smalle straten in de binnenstad en verhoog de snelheid en kwaliteit van het openbaar vervoer tot in het hart van de stad
- Bouw cargohubs aan de rand van de binnenstad, waar vrachtwagens hun goederen afleveren
- Hef tienduizend parkeerplaatsen op de grachten op.
En dat is tweede groep binnen 100m van zeker 30 man op Nieuwmarkt. Handhaving loopt eraan voorbij @020centrum pic.twitter.com/UqMcB3Le7o
— Drukke Toestand (@DrukkeToestand) 10 maart 2017