Experimenteren met bewoners

In juni drongen bewoners van de Valkenburgerstraat bij wethouders Litjens en Choho aan op actie om hun straat gezonder en leefbaarder te maken. Er was al een heus team van ambtenaren op gezet, maar dat team liep volgens bewoners niet hard genoeg. Toch praten ambtenaren en bewoners nog steeds in een zogenaamde klankbordgroep. Laatst dinsdag 14 november over de stand van zaken en maatregelen in de nabije toekomst.

Burgerparticipatie
De klankbordgroep Valkenburgerstraat is onderdeel van een beperkt, maar wel erg langdurig burgerparticipatietraject. Dat gaat niet uit van eigen planvorming van de bewoner (zoals de uitvoering van het AMSTEL-IJPARK), laat staan een gedelegeerde bevoegdheid, of in co-creatie samen een plan maken. Bewoners hebben een jaar geleden 40 ideeën aangedragen. De ambtenaren kwamen met 3 eigen ideeën, die niks deden aan de vervuiling door stikstofdoixide(NO2). Ideeën die worden voorgelegd aan de klankbord in een “formele dialoog” (Gemeente Amsterdam anno 2017!).

of onderdeel van experiment
In eerder klankbordgroepen werden de bewoners teleurgesteld over de bedachte maatregelen. De vorige keer kwamen er maar 3 mensen opdagen. Dinsdag 14 november was het weer volle bak, maar later liep de zaal weer leeg. Gepresenteerd werd het aanstaande onderzoek over langdurige geluidsmetingen in en om de Valkenburgerstraat, ook binnenshuis. Pas na de metingen wordt er een advies geformuleerd om de geluidsoverlast te verhinderen. Ook kwam even de vergroening van de straat weer ter sprake. Pas ergens 4e kwartaal 2018…… gaat dat van start.

Nieuw was de introductie van een negen maanden durende test met 8 gehuurde CityTrees (kosten € 200.000,- met optie op koop door de stad). Een object aan de straatkant dat lucht aanzuigt en door het filter van levend mos voert om te ontdoen van fijnstof, CO2 en kennelijk dus ook stikstofdioxide. De eerste City Tree wordt eind november geplaatst. In maart volgen de andere 7. Aan beide kanten van de Valkenburgerstraat komen vier panelen op een onderlinge afstand van 80 meter. Lees hier meer over de fabrikant Green City Solutions.

Liever bronaanpak
In het persbericht van Wethouder Litjens ziet dit niet alleen de stad als een mooie aanvulling op het bestaande groen. Volgens bewoners is minder verkeer toch echt minder NO2 en minder geluidsoverlast. Hoewel er maar tot september 2018 getest wordt, zijn de CityTrees nóg een attribuut in een toch al rommelige Valkenburgerstraat. Het zijn 8 grote panelen, 3 meter breed en 4 meter hoog, die dwars op de Valkenburgerstraat komen. Bewoners zijn er niet gerust op hoe dat ruimtelijk, stedenbouwkundig en gevoelsmatig gaat uitpakken. De panelen benadrukken de scheiding van de twee zijden van de weg en accentueren daarmee juist de “Urban Canyon”, dat de Valkenburgerstraat is. Terwijl bewoners op zoek zijn naar meer verbinding, naar een betere cohesie in de straat en eigenlijk een mooie straat willen, waar een visie achter zit. Een straat die belangrijke punten, gebouwen, monumenten en culturele plekken met elkaar verbindt. Een straat waar het prettig en gezond is om te wonen, te verblijven, door heen te lopen en te fietsen.

Milieudefensie: “Deze aanpak van de gemeente is onvoldoende. Echt groen erbij is natuurlijk altijd fijn, maar voor de luchtkwaliteit (NO2) lijkt dat niet echt te helpen (25%?) en als ze al werken is het zeer lokaal. Dit soort inzet leidt af van de echte oplossingen en geeft impliciet de boodschap af, dat je dus kan vervuilen, omdat de vervuiling ‘wel weer afgevangen zal worden’. Het is ook geen duurzame oplossing. Een totaalaanpak van reductie autoverkeer in de stad biedt juist kansen voor duurzame mobiliteit! Dus wij zijn geen voorstander”.

De GGD:  Wij volgen de resultaten van experimenten waarbij groenvoorzieningen worden aangebracht om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren met belangstelling, maar kritisch. Bij voorkeur wordt de uitstoot beperkt aan de bron: gemotoriseerd wegverkeer, industrie, scheepvaart, luchtvaart, huishoudens et cetera. Daardoor nemen de concentraties NO2, roet en PM10 (en andere componenten) in drukke straten af. “Slechts een klein deel van de uitstoot van het wegverkeer komt in aanraking met het aanwezige groen (immers de uitlaatgassen verspreiden zich alle kanten op) en weer slechts een deel daarvan wordt in de vegetatie gedeponeerd, of erin opgenomen”.

Lees ook de brief van 27 maart 2017 van Wethouder Choho: “Green City Solutions heeft een rapport toegestuurd. De GGD heeft hierover aan mij gerapporteerd en concludeert dat het “uitermate onwaarschijnlijk” is dat dit project bijdraagt aan het verbeteren en gezonder maken van de luchtkwaliteit in Amsterdam. De initiatiefnemers geven echter aan dat strategische plaatsing van de plantjes ten opzichte van de lokale luchtstromen van groot belang is. lk ben daarom bereid aan een proefopstelling mee te werken door deze te faciliteren”.

Kader
De gepresenteerde aanpak gaat kennelijk buiten iedere politieke toetsing om. De ambtenaren verontschuldigden zich bijna, omdat zij door de wethouder Litjens gebonden zijn aan zijn kader dat er niks aan de hoeveelheid verkeer gedaan mag worden. Minder uitstoot en geluidsoverlast is volgens bewoners te realiseren tegen een geringere investering van de stad en met veel meer effect dan lokaal rond een object een deel van de vervuilde lucht zuiveren. Of het experiment effect heeft op de hele straat is dus de vraag, maar gelukkig meet de GGD er inmiddels op 3 punten de NO2, of gaan die geblokkeerd worden door de panelen?

Bewoners wijzen nog steeds op de stelselmatige overschrijding van de Europees norm van Stikstofdioxide (NO2) in de Valkenburgerstaat. Het raadsadres van de bewonersraad Nieuwmarkt/ Groot Waterloo heeft inmiddels een antwoord opgeleverd. Maar intussen ligt er een uitspraak van de voorzieningen rechter De Haag en oordeelt de rechter in januari 2018 over het schenden van het mensenrecht op gezondheid. De bewoners kijken ondertussen uit naar de verkiezing in maart 2018!

Feestelijke onthulling?
Wethouder Litjens (verkeer, dus geen schone lucht) heeft de klankbordleden van harte uitgenodigd om de onthulling van de eerste CityTree bij te wonen. Die onthulling gebeurt op vrijdag 1 december om 12.30 uur op het Markenplein.  De vraag is of de bewoners wel aanwezig zijn………………………

Bijlage

• Presentaties 14 november 2017

Als je geen echte keuzes wil maken: https://t.co/4LAdVXI4nj via @parool

— Zeeger Ernsting (@zeeger) 17 november 2017

Plan voor autoluwe Valkenburgerstraat met tunnel tussen JD Meijerplein en de PH-kade (DRO/gem. A’dam 1990) pic.twitter.com/yaEQaCKb3V

— Errik Buursink (@ErrikB) 18 november 2017