Graffiti acties in de Plantage

 klik om te vergroten

De eigenaars van de nutskasten hebben nooit iets tegen de verloedering gedaan. De gemeente doet er ook niets meer tegen. Aan het Hortusplantsoen hebben een paar bewoners daarom het heft in eigen hand genomen. Ze hebben op eigen kosten de met graffitiverf bekladde schakelkast pal naast hun voordeuren laten bekleden met foto’s van de omgeving, voorzien van een anti-graffiti coating. Daaraan ging een paar jaar vergeefs overleg vooraf met de gemeente en de kabelexploitant.

zo was het eerst

Bekladde schakelkasten ontsieren de buurt. De gemeente ging er in 2018 nog prat op dat ze nutskasten liet bekleden met historische foto’s van de omgeving. Dat project is met stille trom stopgezet.

Die vogeltjes waren onze eerdere poging om de vandalen een halt toe te roepen – nadat we eerst met veel moeite de kast hadden ontdaan van nog ernstiger bekladdingen. Weldra bleek dat er tussen de vogeltjes nog teveel aantrekkelijke ruimte overbleef ter bespuiting. Daarvan geleerd dat een historische foto niet voldoet als er teveel luchtruim op staat.

De bewuste schakelkast is nu bekleed met een foto van de brug over het water van het Hortusplantsoen uit 1906, met daaronder een foto van de brug anno nu. Verleden en heden. Bolhoeden en petten, gebroederlijk samen. Verleden tijd maar zwanen zwemmen er nog steeds. De brug is een rijksmonument, enigszins uit het oog geraakt sinds de Hortus er een hek voor heeft geplaatst.

Het moet gezegd: de plaats van die nuttige nutskasten is en wordt stelselmatig blindelings toegestaan door de gemeente, alsof het nog steeds om nutsvoorzieningen van overheidswege zou gaan, als in vervlogen tijden. Dat is wonderlijk. In werkelijkheid gaat het om vrij grove interventies in de openbare ruimte door geprivatiseerde, commerciële kabelexploitanten als KPN en Ziggo, die hun goddelijke gang konden en kunnen gaan, zonder omgevingsvergunning of ook maar iets van dien aard. Bewoners werden opgeschrikt met zelfs steeds grotere schakelkasten tegen de gevels aan. Dat het mogelijk ook anders had gekund lijken de nutskasten te bewijzen die in het Wallengebied aan de overkant van de huizenrij zijn geplaatst.

Nadat de triomfantelijk aangekondigde gemeentelijke aanpak zonder enige publiciteit was gestaakt (na mislukte onderhandelingen tussen gemeente en kabelexploitanten), viel het niet mee om het bedrijf te achterhalen dat in het Wallengebied en aan de Prins Hendrikkade een aantal nutskasten had bekleed: URBAN ID | TheCityCleanup, Etten-Leur (NB). Dit bedrijf heeft in het zuiden des lands in opdracht van gemeenten als Breda en Tilburg al honderden schakelkasten bekleed met historische foto’s op anti-graffiti laminaat en het wordt vanwege de succesvolle resultaten nog steeds door andere gemeenten ingehuurd, recent door Zaanstad en Nijmegen. Deze strategie tegen de verloedering wordt ook over de grens, in België, al ruim toegepast.

Ook in jouw buurt? Zoek een sponsor.

De nutskast aan het Hortusplantsoen was voor dit bedrijf (bij mijn weten het enige bedrijf hier te lande dat zich ermee bezighoudt) de eerste opdracht van een particulier. Het aanpakken van dit probleem door de burgers zelf is een dure oplossing. Afhankelijk van de grootte van de kast moet toch steeds met honderden euro’s worden gerekend, die dikwijls alleen maar door een aantal buurt- of straatgenoten tezamen kunnen worden opgebracht. Of nog beter: door vastgoedeigenaren i.p.v. door de huurders/bewoners die er het meest last van hebben. Pandeigenaren / verhuurders hebben er per slot van rekening zelf ook profijt van, als de locatie van hun panden er minder verloederd uitziet. Of wellicht kunnen de grote culturele ondernemingen waaraan onze buurt rijk is en die zich inspannen voor de leefbaarheid van de buurt, eraan bijdragen.

José J. Bolten, buurtgenoot

Een andere buurtgenoot liet zich inspireren: