Herdenking Blauwburgwal
Onthulling gedenkplaat door Fred Geukes Foppen (li) en Job Cohen (re)
Eindelijk, 2 jaar na de onthulling van de gedenkplaat, 82 jaar na het “tegenwoordig niet meer vergeten” bombardement vindt op 11 mei de lang uitgestelde herdenkingsbijeenkomst plaats in de Dominicuskerk.
Vooraf
Bij de hoek Blauwburgwal/Herengracht, om vijf voor elf, is de officiële bloemlegging bij de gedenkplaat, met Job Cohen als spreker. U kunt dan, of later op de dag, ook zelf bloemen leggen.
De herdenkingsbijeenkomst
Waar: Dominicuskerk, Spuistraat, ingang Korte Korsjespoortsteeg 2
Wanneer: 11 mei 2022. Programma van 11:45 tot ongeveer 13:30 uur, inloop vanaf 10 uur.
Voor wie: nabestaanden en andere genodigden, de donateurs in 2020, buurtbewoners en belangstellenden.
Aanmelden gewenst: Als u wilt komen, graag een email naar Buurtinitiatief Herdenking Blauwburgwal f.geukesfoppen@chello.nl
De voorgeschiedenis
11 mei 1940
Daags na de inval door de Duitsers op 10 mei 1940 vielen de eerste bommen op Amsterdamse woningen. Het was een hectische tijd, en in de kranten verschenen slechts korte berichtjes. Het gebeuren raakte in de vergetelheid.
11 mei 1940, de zaterdagochtend voor Pinksteren, vijf voor elf.
Een Duitse bommenwerper liet vier bommen vallen van elk 250 kilo op de Blauwburgwal, hoek Herengracht. Met als gevolg 44 doden en 79 gewonden, 12 woningen op de hoek van de Blauwburgwal en de Herengracht in puin, veel materiële schade in de buurt.
Het jongste slachtoffer was 6 jaar, het oudste 72 jaar. De namen van de 44 slachtoffers zijn alle teruggevonden. Nabestaanden van alle 44 doden zijn opgespoord, van directe familie, broers, tot soms heel verre verwanten, achterachterneven/nichten. Familieleden van een aantal gewonden zijn ook opgespoord, net zoals die van de GGD-arts, die als eerste medische hulp verleende. Hij woonde vlak om de hoek op het Singel.
Fred Geukes Foppen was in het gemeentearchief aktes tegengekomen, waarin bombardement of bominslag als doodsoorzaak werden vermeld kort na 10 mei 1940. Eigenaardig, want niemand leek iets te weten van bommen in de binnenstad zo vroeg in de oorlog. Hij heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar de gebeurtenissen, en vooral ook naar de slachtoffers. Zijn bevindingen hebben onder meer geleid tot twee boekjes: Bommen op de Blauwburgwal (2019) en In Memoriam de Blauwburgwal (2020), uitgegeven door Champlemy Pers Amsterdam.
Bijzondere verhalen over de doden, gewonden en ooggetuigen, die een beeld geven van de eerste dagen van de oorlog.
In 2019 is het Buurtinitiatief Herdenking Blauwburgwal ontstaan, met het plan om een gedenkteken te plaatsen op de plek des onheils. Nadat de amsterdamse bureaucratische hobbels waren genomen en de vergunning was verleend, kon begin januari 2020 een geldinzamelingsactie van start gaan. Gedenkplaat en herdenkingsbijeenkomst zijn gefinancierd door giften van de vele donateurs: buurtbewoners, andere Amsterdammers, en nabestaanden van de slachtoffers. De gemeente Amsterdam schonk ook een klein bedrag. Wijkcentrum d’Oude Stadt heeft zijn bankrekening hiertoe beschikbaar gesteld, administratieve ondersteuning geboden, en wat extra bekendheid kunnen geven.
De gedenkplaat
De plaquette met de namen en leeftijden van de omgekomenen kon volgens plan op 11 mei 2020 worden onthuld. Helaas vanwege de coronamaatregelen slechts in kleine kring. De geplande herdenking in de Dominicuskerk kon om dezelfde reden niet doorgaan; hetzelfde gebeurde in 2021.
De geschiedenis kwam tot leven in het fraaie filmpje van de onthulling, opgenomen in ons artikel van toen: De onthulling op 11 mei 2020, Ook in een artikel in de Dominicuskrant, een relaas van de gebeurtenissen 80 jaar eerder door Fred Geukes Foppen.
