Onder de grenswaarde?

De GGD publiceert maandelijks de stikstofdioxide (NO2) meetwaarden van een groot aantal straten van Amsterdam. Wat opvalt is dat veel vieze straten bij de meetresultaten tot september opeens onder de Europese grenswaarde van 40 μg/m³ voor NO2 zitten. U zou toch bijna denken: probleem opgelost. Dat ligt genuanceerder. Zeker als de oorzaak niet in minder verkeer (uitstoot) gezocht moet worden, maar in het weer en de bepaling van het meetgetal. Voor onderstaande uitleg is gesproken met de GGD.

Palmesbuisjes
De GGD doet zijn NO2-metingen met Palmesbuisjes. Die hebben een doorlooptijd van 4 weken. Om de vier weken worden de buisjes weggehaald op een locatie en door nieuwe vervangen. De buisjes die 4 weken hebben gehangen gaan naar bureau Blauw. In een periode van 2 maanden worden per buisje (locatie) de meetwaarden bepaald. De GGD publiceert die waarden op www.no2buisjes.nl en in een Exelbestand op Googledrive. (Lees voor meer achtergrond: GGD en Luchtkwaliteit).

Jaargemiddelde
Begin november publiceerde de GGD de metingen over januari tot begin september 2019 en die liggen nog lager dan de eerder gepresenteerde meetresultaten in augustus. Voor het bepalen van de gepresenteerde waarden telt de GGD  de metingen tot dan bij elkaar op en deelt dat door het aantal metingen in die periode. Dus de meting van januari en februari deelt de GGD door 2 en presenteren dat gemiddelde binnen de meetperiode. De GGD koos niet voor de methode om uit de meetgegevens van bijvoorbeeld augustus 2018 tot augustus 2019, het “jaar”gemiddelde van dat moment te bepalen. Die cijfers om die berekening te doen, zijn niet beschikbaar.

De in november door de GGD gepubliceerde NO2 gemiddelden voldoen dus niet aan het wettelijk voorgeschreven jaargemiddelde en representeren slechts een deel van 2019. Er zijn dus voor het bepalen van het echte jaargemiddelde 2019 nog 5 maanden te gaan. En dat zijn wintermaanden, met meestal veel hogere NO2-waarden. De GGD raadt dan ook aan om nu geen conclusies te trekken, maar het hele jaar 2019 af te wachten. Een echt jaarcijfer 2019 krijgen we dus pas in maart 2020. Let wel: De palmesbuisjes hebben een meetafwijking van 13%. De dure machines/monitoren plus / min 15%!

Weer
De invloed van het weer op de metingen is enorm. Veel oostenwind geeft extra vuile lucht. Bij wind uit het westen is de lucht veel schoner. Bekijk de actuele wind op earth.nullschool.net (u kunt ook terugkijken). Het hele windrichtingenpatroon in 2019 is hiernaast inzichtelijk gemaakt met de windroos via het KNMI. Met name in juni en juli 2019 waren er noga al wat dagen met code oranje met harde (westen)wind.

Bij warm weer kunnen de meetwaarden NO2 lager liggen; tot 4 μg/m³ minder. Dat warme weer hebben we deze zomer gehad. Daarnaast leidt veel zonneschijn tot sneller uit elkaar vallen van NO2, waardoor er feitelijk minder gemeten worden. Veel regen maakt niet uit. Het NO2-gas wordt een op een door de palmesbuisjes waargenomen. Het NO2-gas spoelt dus niet door de (vele) regen weg.