Toekomstlessen burgermeetnetwerk geluid

door Redactieteam Wijkcentrum d’Oude Stadt · 7 oktober 2021

Waag nodigde bewoners, ondernemers, bestuurders en experts uit voor een gesprek over het meten van geluid én de resultaten door een burgermeetnetwerk. Over wat we kunnen leren van dit geluidsexperiment voor de toekomst.

In 2017 smeedden Waag, de ombudsman, ambtenaren en burgers (d’Oude Stadt) plannen om geluid in de woonomgeving zelf te meten. Daaruit ontstond het projectplan Amsterdam Sounds. In 2018 ervaarde Ombudsman Arre Zuurmond in de Leidsebuurt een Urban Jungle. De eerste buurt waar gemeten moest worden.

Metingen
Eind 2019 ging de eerste pilot in de Leidsebuurt pas echt van start. Dat leverde meetresultaten op van voor en tijdens Corona en de bijbehorende lockdown. De levendige binnenstad versus Coronamaatregelen vormden duidelijke patronen en veranderingen. Deze zijn zichtbaar in de data. Een fraaie nulmeting zowaar. Daarna volgde tussen 15 maart en 18 juli 2021 de tweede pilot bij het Marie Heinekenplein.

Het gaat bij de metingen ook om de impact van het geluid. Zonder avondklok en met de terrassen open, zie je meteen de dagelijkse pieken van geluid. Zowel voor als na de avondklok wordt de grenswaarde van 55 decibel dagelijks overschreven. Volgens de Atlas Leefomgeving is een hoeveelheid geluid van tussen de 55 en 60 “matig”. Dit betekent dat het geluid net boven een gemakkelijk niveau zit. Bovendien wordt zelfs de 70 decibel een aantal keer aangetikt; dat is zelfs “slecht”.

Techniek
Voor de metingen werd alleen de sterkte van het geluid gemeten (in dB(A)), wanneer en hoelang. Niet wat je hoort. De apparatuur die dat wel kan van Sensing Clues was ten tijde van de start van de pilots nog niet beschikbaar. Zij hebben nu een meetunit ontwikkeld, die zeer zeer compact is. Er hoort een website bij waar de meetresultaten zichtbaar zijn. Hierdoor is niet alleen de dB(A) waarde zichtbaar, maar ook wat, of wie dat geluid veroorzaakt. Zo is nog beter te sturen op maatregelen.

Buurt en gedrag
Na de presentatie van de meetresultaten werden ambtenaren en een geluidsadviseur bij evenementen bevraagd over wat de impact is als burgers zelf metingen doen. Ondernemers gaven aan er al mee bezig te zijn. Zo wordt in de Leidsbuurt bewakingspersoneel ingezet als host. Zij zijn opgeleid het gesprek aan te gaan met de overlastveroorzakers. Ook het maandelijkse gesprek tussen ondernemers en bewoners (bij het Marie Heinekenplein) over de (tussentijdse) metingen is zeer waardevol. Bijsturing van gedrag is dan mogelijk. De handhaving ziet veel eerder patronen in geluidshinder. Dan kan preventief ingegrepen worden.

Bewoner: “Wat je doet, met openingstijden en andere (corona)maatregelen, vertaalt zich meteen in de meetresultaten. Het gedrag van de bewoners en bezoekers van het Marie Heinekenplein is daarin terug te zien. Het gesprek daarover met ondernemers is dan zeer waardevol. Sturen op cijfers en gedrag!”

Beleid
Daarna volgde een panelgesprek tussen Marleen Stikker, Ger Baron en Frank Alsema. Besproken werd de noodzaak van een nieuwe aanpak van geluidsoverlast in de binnenstad. Geconcludeerd werd dat bewoners en ondernemers de behoefte hebben om daarop grip te krijgen. Amsterdam Sounds biedt daarvoor de sociale en technische infrastructuur. De meetresultaten en het gesprek geven de oplossingsrichting.

Achtergrond
Het doel van Amsterdam Sounds is om te onderzoeken hoe open-source sensortechnologie in handen van de direct betrokkenen bij geluidsoverlast kan leiden tot een nieuw perspectief op geluidsoverlast. Door gezamenlijk data te verzamelen, te analyseren en nieuwe inzichten te krijgen ontstaat er een nieuw speelveld. Biedt dit mogelijkheden voor een gezamenlijke zorggemeenschap waarin iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid voor de omgeving kan nemen? Juist omdat geluidshinder een heel alledaags probleem is met directe consequenties en veel verschillende belangen is het een zeer relevant vraagstuk om mee te experimenteren. Namelijk: er is directe overlast, maar direct handhaven is vaak moeilijk. Amsterdam Sounds onderzoekt hoe enerzijds de techniek en data inzichten leveren en anderzijds zet deze het gevormde gespreksplatform in voor beleidsinnovatie.