Afgelopen zaterdag in het Parool reageerden diverse bekende Amsterdammers uit de cultuursector op de komende rechtszaak bij de Rechtbank over voorgenomen plannen van de verbouwingen en afbrekingen bij het Amsterdam Museum:
Opinie Het Parool 20 mei 2023
Door: Geert Mak, André van Stigt, Hedy d’Ancona, Melle Daamen, Pauline Kruseman, Tracy Metz, Felix Rottenberg, Hans Tulleners en Ernst Veen
Opinie: ‘Het Amsterdam Museum hoort in het hart van onze stad, deze unieke locatie is de enige juiste’
De discussie over het Amsterdam Museum wordt nu gevoerd in juridische termen, schrijven onder anderen Geert Mak en Hedy d’Ancona. ‘De meerwaarde van een open Amsterdam Museum is evident.’
Eén ding hebben we gemeen, door alles heen: onze liefde voor dat verbluffend mooie Amsterdam, voor die historische en tegelijk springlevende binnenstad. We hebben, over alle dilemma’s, met hete hoofden discussies gevoerd. We hebben bijna allemaal een ‘actieverleden’. We hebben samen gevochten voor het ‘behoud’ en de ‘revitalisering’ van allerlei historische locaties, juist uit liefde voor die stad.
Maar opeens zien we nu, met pijn, verzet ontstaan tegen iets wat juist voor die oude binnenstad zeldzaam waardevol is: de vernieuwing van het Amsterdam Museum. En de toon wordt niet meer gezet door discussie en enthousiasme, maar door strijd en stagnatie. De verbouwing van het Amsterdam Museum stagneert door kostbare strijd.
Het Amsterdam Museum hoort in het hart van onze stad, deze unieke locatie is de enige juiste. We missen het museum op die locatie elke week dat het dicht is, zeker nu de omgeving al zo mooi en publieksvriendelijk is geworden. Het huidige gebouw heeft een min of meer gesloten karakter, het nieuwe museum zal, als het renovatieplan is uitgevoerd, open en uitnodigend zijn. Een verwelkomend gebouw, juist voor de gasten die Amsterdam wenst én vooral voor alle Amsterdammers zelf.
Renovatie
Dat het museum, nu bijna een halve eeuw na z’n eerste verbouwing, aan grondige renovatie toe was staat buiten kijf. De kwaliteiten van de huidige musea en de eisen die het publiek stelt zijn sterk veranderd. Voor een hedendaags museum zijn bijvoorbeeld enkele grote zalen voor tentoonstellingen en grote collectiestukken onmisbaar. Tegelijkertijd moest het gebouwencomplex een open, doorloopbaar stukje binnenstad blijven. Het was een kwestie van eindeloos puzzelen, passen en meten om dat allemaal, binnen zo’n monumentale context, te realiseren.
En, warempel, dat lijkt gelukt. Goede tentoonstellingszalen en een logische route door het museum, eindelijk toegankelijk voor iedereen. De steun is algemeen: na uitvoerige samenspraak met officiële instanties als Welstand en Monumentenzorg en met buren en belangengroepen is iedereen het eens over minstens 90 procent van het plan. Over die overige 10 procent – voornamelijk uitwerkingen van de hoofdlijnen – kan en moet verder worden gesproken, maar breekpunten hoeven het niet meer te zijn.
Toch verzet de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) zich nu tegen de plannen. Waar de VVAB de uitgangspunten van het museum en de gemeente tot september 2021 openlijk steunde gooide het toen aangetreden nieuwe bestuur de koers radicaal om. De discussie over het project wordt nu gevoerd in juridische termen. Discussiepunten lijken geloofsartikelen te zijn geworden. Zelfs de voorbereidingen van de bouw worden geblokkeerd. Op 23 mei komt de zaak voor de bestuursrechter.
Weggegooid geld
Alle stagnatie kost Amsterdam, naast het gemis van plezier van het museum met z’n prachtige binnenplaatsen, op dit moment al maandelijks minimaal een kwart miljoen euro, drie miljoen per jaar, en die bedragen kunnen oplopen tot het dubbele. De stad en het museum kunnen dat geld niet missen, het is weggesmeten vertragingsgeld. De VVAB graaft zich in voor een lange loopgravenoorlog: mocht het rechterlijk vonnis voor haar negatief uitpakken dan zal de Vereniging, zo heeft het bestuur al laten weten, zeker in beroep gaan bij de Raad van State. Dan zijn we nog eens twee, drie jaar verder. En waartoe?
Alsjeblieft, staak deze heilloze escalatie! Het aantal strijdpunten is in werkelijkheid zeer beperkt. De meerwaarde van een open Amsterdam Museum is, daarbij, evident. Start zo snel mogelijk met ‘wat zeker kan en moet’ zoals asbestsanering en stripsloop werkzaamheden. Wij willen in Amsterdam toch niet een herhaling van de karikatuur rond de restauratie van het Binnenhof? Almaar later, almaar duurder?
Bij de feestelijkheden rond 750 jaar Amsterdam in 2025 kan de belofte van een vernieuwd Amsterdam Museum onmogelijk worden gemist, een topattractie voor iedereen die deze stad en haar geschiedenis liefheeft. Wij willen ons daarvoor inzetten. We kunnen niet blijven wachten op rechters en juridische procedures, dat levert alleen maar eenzijdige discussies en, uiteindelijk, verliezers op. Amsterdam kan zich dat ook niet permitteren.
Laten we een vitale coalitie sluiten om Amsterdam een prachtig geschenk te bieden. Samen.