In de volle Grote Zaal van het Compagnietheater vond op 12 juli 2017 de eerste Wallenconferentie, eigenlijk 1012-conferentie, plaats met als gespreksleider Femke Halsema, volledig onafhankelijk, zonder enige binding met de buurt.
Burgemeester Eberhard van der Laan leidde de conferentie in met een overzicht van de ontwikkelingen in de laatste 20 jaar, na het verschijnen van het rapport van Fijnaut &Bovenkerk. In die tijd was er sprake van (met grote waarschijnlijkheid) 16 criminele groepen in de buurt. Er is veel gebeurd. Een wallenmanager is aangesteld, de aanpak met de wet Bibob. 1012inc is opgericht. In het eerste jaar is veel waargemaakt, financieel (de pensioenfondsen binnengehaald), maar ook maatschappelijk. 1012inc is ook bedoeld voor participatie door bewoners. Het woord criminogeen is afgeschaft. Momenteel is handhaving een speerpunt. Het voormalig politiebureau Nieuwmarkt is nu handhavingsbureau. De burgemeester stelt dat “de buurt, uw buurt moet blijven” en spreekt de wens uit dat de wallenconferentie een jaarlijks gebeuren wordt.
Herman Vuijsje, auteur en buurtgenoot, sprak tegen een achtergrond van prachtige foto’s van de buurt en mensen in de buurt over de afgelopen jaren. Amsterdam, notabene de mooiste hoofdstad van de wereld, heeft nu te lijden van het massatoerisme. Leefklimaat en sociale cohesie worden aangetast voor commercieel gewin van slechts enkelen, vooral in het buitenland. Een binnenstad zoals die van Amsterdam is een schaars goed. Er bestaat plat toerisme en kwaliteitstoerisme, hij pleit voor quotering, en daarmee bedoelt hij niet het weren van lage inkomens, maar quotering naar activiteiten.
Jeroen Slot, van de gemeentelijke dienst Onderzoek, Informatie en Statistiek stelde het omslagpunt voor de stad, en ook 1012, op 1984. Daarvoor was het wallengebied een echte volksbuurt. Het is een buurt met een bijzondere historie, de aanwezigheid van veel water, weinig gesloopt, steeds meer criminaliteit. Een paar bijzondere basiscijfers: er wonen anderhalf keer zoveel mannen als vrouwen, en het is de buurt met de minste geboren Amsterdammers. Een kwetsbaar gebied, dat heel lang aantrekkelijk is geweest voor illegale activiteiten. En de laatste 10 jaar ook nog het massatoerisme. De OZ burgwallen hebben veel hogere AirB&B cijfers dan de rest van de binnenstad. De denkrichting voor de toekomst moet de slachtofferrol voorbij.
Enquête
De aanwezigen kunnen vragen beantwoorden via hun telefoons, tussen de gesprekken en vragen vanuit het publiek door. De antwoorden zijn direct op groot scherm te zien.
33% van de aanwezigen is bewoner, ca. 30% politicus of ambtenaar, 20% seksondernemer/werker. 40% heeft een negatieve mening over het stadshart rond de wallen. 80% ziet het massatoerisme als de grootste oorzaak van de negatieve ontwikkelingen. Helaas zijn de cijfers niet in het verslag van de gemeente overgenomen.
Opmerkingen uit de zaal
Er waren er veel. Een panel, bestaande uit Nanke Verloo (UvA), Cyrille Fijnaut (Tilburg Universiteit), Esther Agricola en nog iemand reageert er op.
– Een bewoner zegt dat iedereen tevreden is maar die hoor je niet.
– Een ander, die er toch al 20 jaar woont, spreekt dat tegen: ziet de buurt onleefbaar worden door de lawaaiboten, het vuilnis altijd en overal, de toeristetsunami.
– Het zich “thuis” voelen wordt door zoveel nieuwe instroom teniet gedaan. De publieke ruimte wordt steeds kleiner voor bewoners.
– Is er iets te doen tegen vermeend “foute” eigenaren van onroerend goed? Ondanks aandringen van Halsema reageert geen van de vele aanwezige politici of ambtenaren. Fijnaut: twijfelt aan het toezicht. De Bibob houdt op bij de grens. Wat dan?
– Om bewoners terug te krijgen is een verbod op AirB&B.
– Behoefte aan duidelijkheid tegenover het neoliberale lamaarwaaien.
– Meer groen.
– Iemand claimt het recht op een parkeerplaats voor de deur.
– Grootste probleem de drukte en de toeristeninflux. Eigenaar stoffenwinkel is geneigd om op zaterdag dicht te gaan. Klanten zijn Amsterdammers en die komen er niet meer doorheen. Voor winkels is internetkopen ook al een probleem.
– Huren, ook voor bedrijven, schieten omhoog.
Tafeltjes
Na de pauze vond verdere discussie in groepjes plaats. Aan het tafeltje Maatschappelijke en Culturele voorzieningen: een vertegenwoordiger van de Boomsspijker (te weinig ruimte voor ontmoeting), wijkcentrum d’Oude Stadt (binnenkort dakloos), iemand van City marketing (i.t.t. de engelse naam gericht op bewoners), enkele kleine ondernemers, een filmmaker/buurtbewoner, iemand van project 1012, Herman Vuijsje, en iemand uit de hulpverlening voor prostituees. Prostituees m/v hebben vooral last van de grote fotograferende massa’s, ouders met kinderen. Niet zozeer van de stagparties e.d. Die betekenen klandizie. De inkomsten zijn schrikbarend laag. Er is behoefte aan wat meer intimiteit, ook voor klanten, bv door in de stegen de toegang te reguleren (sightseeing tours hebben er niets te zoeken) of het geheel inpandig te organiseren.
En toen was de tijd op, de andere onderwerpen zijn niet meer aan bod gekomen. Een van de tafelgenoten kon nog even wat roepen over de rafelranden die bij een stad horen.
Conclusies vanaf de tafeltjes
- Absoluut verbod AirB&B en andere vormen van vakantieverhuur. Nieuwe vorm van coöperatie voor/door bewoners, het doel dat ze er langer blijven wonen.
- Voetgangers op de eerste plaats in openbare ruimte. Consequente handhaving dwingt bewoners zich te gedragen.
- Voor het red light district: een campagne voor respect e.d.
- Wonen aantrekkelijk maken. Politieke moed om zaken aan te pakken, zoals alcoholmisbruik, afval. Repressieve regels aandurven
- Bescherming prostituees tegen het massale “aapjes kijken”. Meer rafelrandjes.
- Buurtcafés verdwijnen, overgenomen door toeristen. Behoefte om vaker met elkaar om tafel te zitten, zoals deze avond.
- Vaste wijkverzorgers die mensen aanspreken op afval en zo.
- Etcetera
Buurtcommissaris
Michiel van Haelst, geselecteerd door de bewoners, werd aangesteld als buurtcommissaris van 1012inc. Functie heeft niets met politie te maken. Woont zelf in de buurt, hij wil ook meer bewoners in de buurt. Allereerst behouden voor de buurt, hij ziet er te veel die de buurt spuugzat zijn.
Ollongren
Sprak als laatste: zij denkt dat je AirB&B niet helemaal kan verbieden, dan gaat het ondergronds. Over de diversificatie van het winkelaanbod: dat moet juridisch in orde zijn. Na de zomer wordt een plan bekend gemaakt, dat is nu nog geheim. Handhaving wordt beter, momenteel het binnenstadoffensief.
Toch neemt een buurtbewoner nog even het laatste woord:
DIT WORDT AL HEEL LANG GEROEPEN!
En toen was er een borrel en werd het helemaal gezellig.
Lees HIER het verslag van de avond door Bernadette de Wit
#wallenconferentie pic.twitter.com/VgoddbSfTU
— Drukke Toestand (@DrukkeToestand) 12 juli 2017
#wallenconferentie pic.twitter.com/EmwsQHR5jk
— Marcel Dellebeke (@MarcelDellebeke) 12 juli 2017
#wallenconferentie pic.twitter.com/smPbEoIARb
— Marcel Dellebeke (@MarcelDellebeke) 12 juli 2017
#wallenconferentie pic.twitter.com/4cIB0j7G6P
— Marcel Dellebeke (@MarcelDellebeke) 12 juli 2017
Integrale aanpak bij handhaving. Ruimte voor de …. SUPER BUURT HANDHAAF! #wallenconferentie pic.twitter.com/GZNTIFE096
— Amsterdam City (@AmsterdamCity_) 12 juli 2017
Te gast bij Wallenconferentie 2017 over toekomst vd buurt. BM Van der Laan wil af van woorden als ‘vertrutting’ en ‘pretparkisering’ pic.twitter.com/J4Y6gN486G
— Kemal Rijken (@KemalRijken) 12 juli 2017